ve köylüsünün mezarlarını kazıp tek başına defnetti. Kısa süre sonra da kendisini savaşan birliklerin içinde buldu. Kiminle ve neden savaştığını da bilmeden. Savaş bittiğinde tesadüfen sağ kalmıştı ve hiç tanımadığı bir ülkede Avusturya topraklarında idi. Yine şans eseri Stalin'e teslim edilen ve topluca yok edilenler arasında değildi. Avusturya'daki aylarını izleyen 11 yılını Almanya, İtalya ve Ürdün'de geçirdi. Nihayet, 1956 yılında, Tolstoy Enstitüsü'nün sağladığı imkanlarından yararlanarak Amerika Birleşik Devletlerine göç etti.

Yaşamı boyunca bulunduğu her yerde, kendi soydaşlarına yakın olmaya, her şeyini onlarla paylaşmaya çalıştı. Adıge (Çerkes) kimliğini ve kişiliğini bugüne kadar hiç kaybetmedi.

Kafkasya'dan New York'a kadar uzanan, sıra dışı, maceralı ve meşakkatli geçen yaşamı sürecinde, gördüğü, tanıdığı ve öğrendiği her şeyi mensubu olduğu Çerkes halkı ve kültürü için değerlendirmeye çalıştı. 53 yıldır yaşamını sürdürdüğü Amerika'da, tüm gücü ve varlığı ile öz halkına bir şeyler vermeye çalışmaktadır. Bu kitap, O'nun yoğun ve maceralı bir yaşam boyu edindiği birikimin ürünüdür.

İçindekiler

GİRİŞ 
1. BÖLÜM 
ÇERKESLER

2. BÖLÜM 
ESKİ ÇERKES TARİHİ 
Nart Dansı 
İnsan Mitleri ve Efsaneleri
Arkeolojik Buluntular 
İlk Yerleşim Yerleri
Bakır-Tunç Çağı 
Maykop Kültürü 
Erken Kuban Kültürü 
Orta Kuban Kültürü 
Geç Kuban Kültürü 
Dolmen Kültürü Kabileleri 
Arkeolojik Kuzey Kafkasya Kültürü 
Yazılı kanıtlar 
Yeni Teori - Hititler ve Atikalar 
Kimmerler ve Meotlar 
Sind-Meot Kültürü 
Meotlar 
Meotlar ve Bosfor Krallığı 
ÇERKES KABİLE BİRLİKLERİ 
Eski Meotlar ve Çerkesler 
Meot-Adığe-Kasoglar 
Meotlar ve Siraki Kabile Birliği 
Zih Kabile Birliği 
Kasog Kabile Birliği 
Abazg Kabile Birliği 
XI. yüzyılın Abhazya Kralları 
Abhaz -Kartli Kralları 
Saldırı Dalgaları 
Alanlar 
Got Boy Birliği 
Saragurlar ve Onagurlar 
Bizans İmparatorluğu 
Avarlar 
Bulgar Türkleri ve Hazar Kağanlığı 
Etnik Kökenin İstikrarı 
Çerkeslerin Dış İlişkileri 
Çerkes-Bizans İlişkileri 
Çerkes-Gürcü İlişkileri 
Çerkes-Ermeni İlişkileri 
Çerkes-Abhaz İlişkileri 
Çerkes-Rus İlişkileri

3. BÖLÜM 
ORTAÇAĞ ÇERKESYA TARİHİ 
X-XIII. Yüzyıllar 
Ekonomi 
Geleneksel Kıyafet 
Sosyal Yapı ve Yeni Kabile İsimleri 
Cengiz Han’ın İşgali 
Çerkesler ve Altınordu Hanlığı 
Timurlenk’in İstilası 
ORTAÇAĞDA ÇERKESLER 
Rus- Çerkes Savaşı öncesinde Çerkeslerin yaşadıkları topraklar 
Çerkes Şövalyeliği 
Çerkeslerin “Büyük Göçü” 
Çerkesya’da Ceneviz Kolonileri 
XIII-XVI. Yüzyıllarda Çerkesler 
Dış Ticaret 
Anaerkil Sistemin İzleri 
Çerkeslerin Sosyal Yapıları 
Feodal Yapı 
Çerkeslerde Kumaş Kültürü 
Çerkesler ve Yabancı İstilacılar 
Çerkeslerin Manevi Kültürü 
Çerkesya’da Hıristiyanlık 
Çerkesler Arasında İslamiyet 
Çerkes Boyları ve Toprakları 
Osmanlı Türkleri ve Kırım Hanları 
Çerkesler Hakkında İlk Resmi Rapor 
İlk Çerkes-Rus İlişkileri
Rus-Çerkes Dostluğu 
Gerçek Durum Neydi?

4. BÖLÜM 
ÇERKES MEMLUKLARİNİN İKİNCİ KEZ İKTİDARA YÜKSELİŞİ

5. BÖLÜM 
RUS – ÇERKES SAVAŞI 
Savaşla İlgili Mevcut Bilgiler 
Rus – Çerkes Savaşının Başlangıcı 
Savaşın Nedeni 
Doğu Çerkesya - Kabarda 
Batı Çerkesya Rus-Çerkes Savaş 
Çerkes Direnişi

6. BÖLÜM 
ÇERKES HALKINA UYGULANAN SOYKIRIM 
Soykırımın Sebebi ve Uygulanma Biçimi 
Çerkes Sürgünü
Çerkeslerin Osmanlı Topraklarına Dağıtılmaları 
Osmanlıların Çerkesler üzerindeki Rolü 
Çerkeslerin Balkanlardan Sürülmeleri 
Şam Bölgesindeki Çerkes Yerleşimleri 
Balkanlardan Atılan Çerkeslerin Diğer Yerleşim Bölgeleri 
Türkiye’ye Göçmen Dalgaları 
Anavatan’a Dönme Girişimleri 
İki Türkiye Devriminde Çerkesler 
Sürgün İstatistikleri 
Çerkes Nüfusu

7. BÖLÜM 
ANAVATANDAKİ ÇERKESLER 
Rus Sömürge İdaresi Altında Çerkesler
Askerileştirilmiş İdari Birimler 
Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti 
Bolşevik İdaresi Altında Çerkesler 
Kabardey-Balkar Cumhuriyeti 
Adıgey Cumhuriyeti 
Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti 
Şapsığ Ulusal Bölgesi 
NEP (Yeni Ekonomik Politika) ve Tarımın Kolektifleştirilmesi 
Yeni Sovyet Kadrolarının İdaresinde Hayat 
Nazi İşgali Altında Çerkesya 
İkinci Dünya Savaşı’nda Çerkeslerin Kahramanlığı 
“Çerkesler Olmadan Kafkasya Kafkasya Değildir” 
Çerkesya’da İnsan Yapımı Denizler 
Yeni Çerkes Cumhuriyetleri

8. BÖLÜM 
ÇERKES DİASPORASI 
Çerkes Diasporasının Yapısı 
Türkiye’de Çerkesler 
Ürdün’de Çerkesler
Suriye’deki Çerkesler 
İsrail’de Çerkesler 
Libya’da Çerkesler 
ABD’de Çerkesler

9. BÖLÜM 
GÜNÜMÜZDE ÇERKESLER 
Dağıtılmış Bir Halk 
Atayurtta Çerkeslerin Başarıları

Yazan: Kadir İ. Natho
Çeviren: Ömer Aytek Kurmel
Yayınevi: KAF-DAV Yayınları
Basım Yılı: 2009