ve köylüsünün mezarlarını kazıp tek başına defnetti. Kısa süre sonra da kendisini savaşan birliklerin içinde buldu. Kiminle ve neden savaştığını da bilmeden. Savaş bittiğinde tesadüfen sağ kalmıştı ve hiç tanımadığı bir ülkede Avusturya topraklarında idi. Yine şans eseri Stalin'e teslim edilen ve topluca yok edilenler arasında değildi. Avusturya'daki aylarını izleyen 11 yılını Almanya, İtalya ve Ürdün'de geçirdi. Nihayet, 1956 yılında, Tolstoy Enstitüsü'nün sağladığı imkanlarından yararlanarak Amerika Birleşik Devletlerine göç etti.
Yaşamı boyunca bulunduğu her yerde, kendi soydaşlarına yakın olmaya, her şeyini onlarla paylaşmaya çalıştı. Adıge (Çerkes) kimliğini ve kişiliğini bugüne kadar hiç kaybetmedi.
Kafkasya'dan New York'a kadar uzanan, sıra dışı, maceralı ve meşakkatli geçen yaşamı sürecinde, gördüğü, tanıdığı ve öğrendiği her şeyi mensubu olduğu Çerkes halkı ve kültürü için değerlendirmeye çalıştı. 53 yıldır yaşamını sürdürdüğü Amerika'da, tüm gücü ve varlığı ile öz halkına bir şeyler vermeye çalışmaktadır. Bu kitap, O'nun yoğun ve maceralı bir yaşam boyu edindiği birikimin ürünüdür.
İçindekiler
GİRİŞ
1. BÖLÜM
ÇERKESLER
2. BÖLÜM
ESKİ ÇERKES TARİHİ
Nart Dansı
İnsan Mitleri ve Efsaneleri
Arkeolojik Buluntular
İlk Yerleşim Yerleri
Bakır-Tunç Çağı
Maykop Kültürü
Erken Kuban Kültürü
Orta Kuban Kültürü
Geç Kuban Kültürü
Dolmen Kültürü Kabileleri
Arkeolojik Kuzey Kafkasya Kültürü
Yazılı kanıtlar
Yeni Teori - Hititler ve Atikalar
Kimmerler ve Meotlar
Sind-Meot Kültürü
Meotlar
Meotlar ve Bosfor Krallığı
ÇERKES KABİLE BİRLİKLERİ
Eski Meotlar ve Çerkesler
Meot-Adığe-Kasoglar
Meotlar ve Siraki Kabile Birliği
Zih Kabile Birliği
Kasog Kabile Birliği
Abazg Kabile Birliği
XI. yüzyılın Abhazya Kralları
Abhaz -Kartli Kralları
Saldırı Dalgaları
Alanlar
Got Boy Birliği
Saragurlar ve Onagurlar
Bizans İmparatorluğu
Avarlar
Bulgar Türkleri ve Hazar Kağanlığı
Etnik Kökenin İstikrarı
Çerkeslerin Dış İlişkileri
Çerkes-Bizans İlişkileri
Çerkes-Gürcü İlişkileri
Çerkes-Ermeni İlişkileri
Çerkes-Abhaz İlişkileri
Çerkes-Rus İlişkileri
3. BÖLÜM
ORTAÇAĞ ÇERKESYA TARİHİ
X-XIII. Yüzyıllar
Ekonomi
Geleneksel Kıyafet
Sosyal Yapı ve Yeni Kabile İsimleri
Cengiz Han’ın İşgali
Çerkesler ve Altınordu Hanlığı
Timurlenk’in İstilası
ORTAÇAĞDA ÇERKESLER
Rus- Çerkes Savaşı öncesinde Çerkeslerin yaşadıkları topraklar
Çerkes Şövalyeliği
Çerkeslerin “Büyük Göçü”
Çerkesya’da Ceneviz Kolonileri
XIII-XVI. Yüzyıllarda Çerkesler
Dış Ticaret
Anaerkil Sistemin İzleri
Çerkeslerin Sosyal Yapıları
Feodal Yapı
Çerkeslerde Kumaş Kültürü
Çerkesler ve Yabancı İstilacılar
Çerkeslerin Manevi Kültürü
Çerkesya’da Hıristiyanlık
Çerkesler Arasında İslamiyet
Çerkes Boyları ve Toprakları
Osmanlı Türkleri ve Kırım Hanları
Çerkesler Hakkında İlk Resmi Rapor
İlk Çerkes-Rus İlişkileri
Rus-Çerkes Dostluğu
Gerçek Durum Neydi?
4. BÖLÜM
ÇERKES MEMLUKLARİNİN İKİNCİ KEZ İKTİDARA YÜKSELİŞİ
5. BÖLÜM
RUS – ÇERKES SAVAŞI
Savaşla İlgili Mevcut Bilgiler
Rus – Çerkes Savaşının Başlangıcı
Savaşın Nedeni
Doğu Çerkesya - Kabarda
Batı Çerkesya Rus-Çerkes Savaş
Çerkes Direnişi
6. BÖLÜM
ÇERKES HALKINA UYGULANAN SOYKIRIM
Soykırımın Sebebi ve Uygulanma Biçimi
Çerkes Sürgünü
Çerkeslerin Osmanlı Topraklarına Dağıtılmaları
Osmanlıların Çerkesler üzerindeki Rolü
Çerkeslerin Balkanlardan Sürülmeleri
Şam Bölgesindeki Çerkes Yerleşimleri
Balkanlardan Atılan Çerkeslerin Diğer Yerleşim Bölgeleri
Türkiye’ye Göçmen Dalgaları
Anavatan’a Dönme Girişimleri
İki Türkiye Devriminde Çerkesler
Sürgün İstatistikleri
Çerkes Nüfusu
7. BÖLÜM
ANAVATANDAKİ ÇERKESLER
Rus Sömürge İdaresi Altında Çerkesler
Askerileştirilmiş İdari Birimler
Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti
Bolşevik İdaresi Altında Çerkesler
Kabardey-Balkar Cumhuriyeti
Adıgey Cumhuriyeti
Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti
Şapsığ Ulusal Bölgesi
NEP (Yeni Ekonomik Politika) ve Tarımın Kolektifleştirilmesi
Yeni Sovyet Kadrolarının İdaresinde Hayat
Nazi İşgali Altında Çerkesya
İkinci Dünya Savaşı’nda Çerkeslerin Kahramanlığı
“Çerkesler Olmadan Kafkasya Kafkasya Değildir”
Çerkesya’da İnsan Yapımı Denizler
Yeni Çerkes Cumhuriyetleri
8. BÖLÜM
ÇERKES DİASPORASI
Çerkes Diasporasının Yapısı
Türkiye’de Çerkesler
Ürdün’de Çerkesler
Suriye’deki Çerkesler
İsrail’de Çerkesler
Libya’da Çerkesler
ABD’de Çerkesler
9. BÖLÜM
GÜNÜMÜZDE ÇERKESLER
Dağıtılmış Bir Halk
Atayurtta Çerkeslerin Başarıları
Yazan: Kadir İ. Natho
Çeviren: Ömer Aytek Kurmel
Yayınevi: KAF-DAV Yayınları
Basım Yılı: 2009